De geneeskracht van Havermout

De geneeskracht van Havermout Havermout is gewassen, gepelde, verhitte, geplette, verknipte en gerolde haver. Havermout is een lekkere graansoort. Havermout komt oorspronkelijk uit China en wordt sinds duizenden jaren verbouwd in het westen. Havermoutpap is een prima en gezond begin van de dag. Havermout heeft geneeskrachtige eigenschappen doordat het bepaalde ziekten voorkomt. Wanneer je denkt aanleg te hebben voor hart- en vaatziekten dan kan het helemaal geen kwaad om de kans op het daadwerkelijk krijgen van deze ziekten te voorkomen door de dag met een oergezonde haverpoutpap te beginnen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:


Havermout in de antieke geschiedenis

In de antieke tijd was havermout al bekend. In Egyptische graven is havermout gevonden. De antieke Egyptenaren gaven voedsel mee aan de overledenen opdat ze in het leven na de dood genoeg hadden om zichzelf te voorzien. De oude Romeinen vonden havermout maar niks en beschouwde het vooral als voedsel voor
Middeleeuwse glaspaneel waar haver wordt geoogst / Bron: David Jackson, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)Middeleeuwse glaspaneel waar haver wordt geoogst / Bron: David Jackson, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
paarden maar soms aten ze het zelf ook. De oude Grieken gebruikten havermout om een lekker toetje mee te maken.

Havermout in de traditionele geneeskunde

Groene havermouthee werd gedronken in India en de Oost Europese landen. In India baadde men 2000 jaar geleden in een aftreksel van havermout. In Griekenland, Egypte, Rome en Arabië dompelde men zich onder in havermoutbaden om de huid mooier te laten worden maar in India baadde men in havermout om van een opiumverslaving af te komen. Havermoutbaden werden in Europa lange tijd gebruikt om reuma en huidziekten te genezen. Bovendien werd een havermoutbad ingezet als pijnstillend medicijn. Andere ziekten waartegen havermout werden gebruikt zijn stress, blaasziekten, bloedvatproblemen en maagklachten. In de Middeleeuwse, Europese traditionele geneeskunde werd havermout vooral als voedsel gebruikt om sneller aan te sterken en om verstoringen in de spijsvertering op te lossen. Ook was het een middel om voedselvergiftiging tegen te gaan.

Havermout tegen jeuk

In de antieke literatuur is havermout al beschreven als antijeukmiddel. Dat wordt bevestigd door recente wetenschap. In havermout zit de fytonutriënten avenanthramiden, welke antipruritische eigenschappen heeft. Havermout is een antipruriticum, wat inhoudt dat het een medicijn is tegen de jeuk. Jeuk kan voorkomen bij verschillende aandoeningen zoals zonnebrand, allergische reacties, psoriasis, eczeem, insektenbeten, schimmelinfecties en contacten met jeukende planten zoals brandnetel en bepaalde soorten klimop.

Havervlokken / Bron: MarkusHagenlocher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Havervlokken / Bron: MarkusHagenlocher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Havermout tegen hart- en vaatziekten

Volle granen zoals havermout zorgen dat de kans op aderverkalking, dat is het aankoeken van cholesterolafzettingen op de bloedvatwanden, verkleint. Ook hierbij spelen de avenanthramiden een rol. Deze stof werkt samen met vitamine C. De synergetische werking tussen avenanthramiden en vitamine C zorgt ervoor dat de antioxidantwerking van deze beide stoffen versterkt worden. Hierdoor krijgt geöxydeerd cholesterol minder kans om zich te hechten in de bloedvaten. Zo kan het bloed meer vrijelijk stromen wat vervolgens weer leidt tot een verkleinde kans op hoge bloeddruk. Behalve avenanthramiden en vitamine C spelen polyfenolen in de havermout de rol van antioxidant die het risico op hart- en vaatziekten verkleint. Dit preventieve effect is het sterkst te meten bij vrouwen die de overgang achter de rug hebben. Een onderzoek wat gepubliceerd is in het American Heart Journal wees uit dat wanneer vrouwen in de postmenopauze-fase 6 maal per week een schaaltje havermout aten er een veel kleinere kans was op de vorming van aderverkalking. Een andere reden dat granen zeer gezond zijn voor het hart is dat er fyto-oestrogenen in zitten die de bloedvaten elastisch houden.

Havermout goed voor het immuunsysteem

Havermout heeft bewezen dat het de bacteriënbalans herstelt. Wanneer bacteriën van een soort op te grote schaal voorkomen kan dit leiden tot een infectie waar het immuunsysteem veel mee bezig is om het te herstellen. Een portie havermout per dag zorgt ervoor dat de bacteriënbalans veel sneller herstelt dan wanneer men zich vult met witmeelproducten.

Havermout stabiliseert bloedsuikerniveau

Beta-glucanen zijn een soort vezels die de bloedsuikerniveaus veel minder doen rijzen dan wit brood of witte rijst. Wanneer je veel vezelrijke voeding eet dan is de kans dat je diabetes krijgt laag. Ook voor mensen die suikerpatiënt zijn is het belangrijk om vezelrijk te eten zodat de symptomen niet of minder snel verergeren.

Haverveld in Engeland / Bron: Julian P Guffogg, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)Haverveld in Engeland / Bron: Julian P Guffogg, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)

Magnesium bevordert insuline-aanmaak

Magnesium en calcium uit plantaardige voedselbronnen spelen een belangrijke rol in het voorkomen van diabetes. In havermout zit relatief veel magnesium en dit mineraal zorgt ervoor dat de insuline-aanmaak wordt verbeterd zodat de suikerpatiënt minder afhankelijk is van metformine, een medicijn voor diabetici. De anti-diabeteseffecten zijn nog sterker als de dagelijkse ontbijthavermout wordt voorzien van een paar walnoten en kaneel, welke beide medicinale eigenschappen hebben tegen diabetes.

Borstkanker en havermout

In Engeland is een groot wetenschappelijk onderzoek gedaan onder 35.000 vrouwen die in de pre-menopauze fase zaten. Het onderzoek had als doel om het effect van vezels op borstkanker te bestuderen. Het bleek dat de vrouwen die de meeste vezels aten, meer dan 30 gram per dag, een spectaculaire 52% verkleining van het risico op borstkanker hadden. Vrouwen die 13 gram of meer vezels aten hadden al 42% minder kans op het krijgen van borstkanker. Het is relatief makkelijk om 13 gram vezels te eten. Een schaaltje havermout is goed voor 4 gram vezels. Een portie volkoren spaghetti levert 6.3 gram vezels op. Een appel met schil is goed voor 5 gram vezels en een banaan telt voor 4 gram vezels mee. In alle fruitsoorten zitten gezonde vezels dus als je bijvoorbeeld net zoveel frambozen eet als het gewicht van een appel dan eet je vergelijkbaar veel vezels als in een appel zitten. Vrouwen na de menopauze die een vezelrijk menu volgden hadden ook minder kans op het krijgen van borstkanker; ongeveer 34%.

Granen verkleint kans op astma bij kinderen

Uit een Nederlands wetenschappelijk onderzoek door de universiteiten van Utrecht en Groningen bleek dat astma bij kinderen minder vaak voorkomt als men veel granen en vis eet. Veel vis en granen eten leidt tot ruim 54% verkleinde kans op astma bij kinderen. Regelmatig vis eten, naast gezonde granen, verkleinde de kans op het krijgen van astma verder tot 66%. Een vernauwing van de luchtwegen werd met 72% kans verkleind door het eten van granen en wanneer vis daarnaast werd gegeten verkleinde de kans zelfs met 88%.

Haver / Bron: Slick, Wikimedia Commons (CC0)Haver / Bron: Slick, Wikimedia Commons (CC0)

Polyfenolen in havermout

Polyfenolen zijn belangrijke stoffen voor ons afweersysteem omdat ze veel antioxidantwaarde hebben. Er bestaan twee soorten polyfenolen, de vrije polyfenolen en de gebonden polyfenolen. Wanneer onderzoekers meten hoeveel polyfenolen er in een bepaald soort voedsel zitten dan kijkt men vooral naar de vrije polyfenolen. Daarvan zitten er al aardig wat in graan, ruwweg kun je zeggen dat in granen 75% van de polyfenolen zitten als in fruit zit. Maar in graan zitten veel meer gebonden polyfenolen. Eigenlijk maken de vrije polyfenolen maar 1% uit van het totale aantal aan polyfenolen in havermout. Dat betekent dat granen veel meer polyfenolen bevatten dan fruitsoorten. Je zou dus kunnen zeggen dat granen op het gebied van polyfenolen gezonder zijn dan fruit.

Lignanen in granen

Plantaardige lignanen in granen zorgen voor de omzetting in het lichaam naar de stof enterolactone. Deze stof heeft positieve eigenschappen voor de gezondheid van het hart en ter voorkoming van hormoongerelateerde kankers zoals prostaatkanker en borstkanker. Behalve granen zijn zaden, noten, bessen, thee en koffie bronnen van lignanen maar de laatste twee iets minder dan de eerste drie. Uit Deens wetenschappelijk onderzoek bleek dat vrouwen die veel groenbladige groenten en kolen aten meer lignanen in hun bloed hadden dan vrouwen die deze groenten niet veel aten.

Bloeiende haver / Bron: Hisi21, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bloeiende haver / Bron: Hisi21, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Traditioneel wordt in Nederland havermoutpap vermengd met geraspte appel, roomboter en kaneel. Het toevoegen van deze stoffen zorgt ervoor dat je niet veel suiker of honing meer nodig hebt om de pap zoet te maken.

Eettips havermoutpap

Havermout wordt vaak met melk gemaakt maar aangezien melk niet altijd gezond is omdat het de werking van andere fytonutriënten kan tegengaan is het ook zeer goed mogelijk om havermoutpap met heet water en een klontje boter aan te maken. In plaats van boter is het goed om sesamolie te gebruiken. Het is extra goed om de pap van een beetje gezonde vetten te voorzien omdat dit beter is voor de vertering. Je houdt ook langer een verzadigd gevoel zodat je niet omstreeks koffietijd de behoefte hebt om te snoepen. Als zoetstof kun je suiker gebruiken. Iedereen weet natuurlijk dat suiker niet zo gezond is. Daarom kun je ook honing gebruiken om de pap mee te zoeten. Ook is het een goed idee om gedroogde vruchten te weken en door de havermout te doen. Gedroogde vijgen, abrikozen en pruimen smaken heel zoet. Het is lekker om een beetje kaneel over de havermoutpap te strooien omdat dit een zoet kruid is. Kaneel heeft bovendien extra geneeskrachtige eigenschappen. Verder is het ook lekker om een beetje tijm of een snufje speculaaskruiden aan de pap toe te voegen, helemaal als je de pap met honing zoet maakt.

Lees verder

© 2012 - 2024 Tom008, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Superfood: HavermoutHavermout staat bekend als een gezond begin van de dag. Het is lekker, makkelijk en supergezond. Je kunt het verwerken i…
Havermout is gezond en goed voor de slanke lijnHavermout is gezond en goed voor de slanke lijnHavermout is een product wat we allen kennen uit onze kinderjaren. In veel gezinnen werd de dag begonnen met een stevig…
Hoe gezond is havermout?Een gezond ontbijt is voor iedereen van ons een must. Het is zonder twijfel één van de belangrijkste maaltijden van de d…
Havermout: Voordelen voor de gezondheid van ontbijtvoedingHavermout: Voordelen voor de gezondheid van ontbijtvoedingVeel mensen eten als ontbijt graag havermout. Deze populaire ontbijtvoeding bestaat uit haver en een vloeistof, zoals wa…

Lekkere en gezonde hapjesKaas, worst en toastjes. Je kent dat vast wel. Is het niet leuk om eens iets anders te serveren in plaats van de standaa…
Veelgestelde vragen bij het maken van cupcakesVeelgestelde vragen bij het maken van cupcakesZelf cupcakes maken is erg leuk, lekker en helemaal niet moeilijk. Toch zijn er soms vragen waar je op stuit. Dit kan zi…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Slick, Wikimedia Commons (CC0.0)
  • http://cms.herbalgram.org/healthyingredients/Oat.html
  • http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=54
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Antipruritic
  • http://www.cookingwiththebible.com/reader/Default.aspx/GR3410-4106/lore/
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Avenanthramide
  • Foto´s: wikimedia commons
  • http://www.tasteforlife.com/personal-care/body-care/benefits-oatmeal-beyond-breakfast
  • Afbeelding bron 1: David Jackson, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
  • Afbeelding bron 2: MarkusHagenlocher, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Julian P Guffogg, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
  • Afbeelding bron 4: Slick, Wikimedia Commons (CC0)
  • Afbeelding bron 5: Hisi21, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Reacties

Edwin, 23-04-2013
Nog gezonder is om haverkorrels te spruiten. De voedingswaarde is dan veel hoger en al fytinezuur is eruit. Reactie infoteur, 23-04-2013
Wat een goede suggestie!

Vincent de Jong, 08-04-2013
Dit artikel is een grote lofzang op havermout en een zelfde geluid las ik in de "voedselzandloper". Maar tegelijk zie ik eigenlijk niet zoveel verschil met bijvoorbeeld volkorenbrood of zuurdesembrood. Kunt u mij het voordeel van havermout uitleggen ten opzichte van deze graanproducten.

met vriendelijke groet, Vincent de Jong Reactie infoteur, 08-04-2013
Beste Vincent de Jong
Die constatering is op zich juist.
Er is een aantal subtiele verschillen tussen havermout en volkorenbrood. Havermout wordt goed verdragen door kinderen met coeliakie. Zuurdesembrood bevat minder fytinezuur waardoor mineralen beter opgenomen worden als je zuurdesembrood eet. Globaal gezien zijn de granensoorten goed bij en ter voorkoming van dezelfde ziekten; diabetes, aderverkalking, en zelfs borstkanker bij vrouwen in de menopauze. Deze gelijkaardige werking komt omdat alle granen familie van elkaar zijn. De lofzang is gericht op het eten van ´heel voedsel, hele granen´ en is niet bedoeld voor geraffineerd meel en gekleurd wit/bruin supermarktbrood waarin slechts een deel van de oorspronkelijke graankorrel is verwerkt.
Vriendelijke groet,
Tom008

Tom008 (1.183 artikelen)
Laatste update: 31-07-2015
Rubriek: Eten en Drinken
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.